Bilimde Çöküş!!



  • OSMANLIYI KİM YIKTI? 

    Osmanlıda kurulan ilk ve son uzay gözlemevi İstanbul Uzay Gözlemevidir. Sadece 4 yıl çalıştı sonra bir gece de yok edildi. Acaba neden? Uzay gözlemevinin kuruluşuna öncülük eden bilim adamı, zamanın en ünlü matematikçi ve astronomi bilgini Takiyüddin er-Raşitti.

    III.Murat ile yakınlık kurmayı başaran Takiyüddin hükümdarın hocası Hoca Sadettin Efendi’nin desteği ile astronomi ve astrolojiye ilgi duyan padişahı rasathane konusunda ikna etti.

    Takiyüddin Tophane sırtlarında 1577’de bir kısmı tamamlanan İstanbul Uzay Gözlemevi’nde gözlemlerine başladı. Takiyüddin o zamana göre oldukça ileri teknik ve hesaplamalar kullanarak bilgiler topladı.
    Halifeliğin Osmanlılar’a geçmesinden sonra Yavuz Sultan Selim tarafından Mısır'dan “mecburen ithal edilen" Arap mollalarının torunları Uzay Gözlemevi’nin uğursuzluk getireceğini, o tarihlerde dünyanın çok yakınından geçen kuyruklu yıldız ve çıkan veba salgınının bir uyarı olduğu iddia ettiler.

    Şeyhülislam Kadızadin Şemsettin Efendi 3.Murat’a:  

    ‘’Yıldızların gözlemenin felaket getireceğini göklerin sırlarını örten perdeyi kaldırmanın uğursuz bir haddini bilmezlik olduğunu, meleklerin bacaklarını seyretmenin günah olduğunu, gözlemevinin derhal yıkılması ’’fetvasını verdi.

    3.Murat,Kaptan-ı Derya Kılıç Ali Paşa’dan İstanbul Uzay Gözlemevi bir gecede yok etmesini istedi. Verilen bu emir gereği 21 Ocak 1580’de top atışları ile yıkıldı, yerle bir edildi.  Yıkılan sadece İstanbul Uzay Gözlemevi değil bilimdi.

    Osmanlı’yı Batı karşısında bilimde, teknikte, sanayide geri kalmasının sorumlusu Şeyhülislamlar ve din adamlarıdır. “Osmanlıyı kim yıktı?” sorusunun cevabı da burada aranmalıdır. 

    "Osmanlıyı Mustafa Kemal Atatürk yıktı , biz şapka devrimi yaparken Almanlar Mercedes'i, BMW'yi üretiyordu." diyorlar; oysa Almanlar 200 yıllık birikimle üretiyorlardı o otomobilleri . Benz ilk otomobilini 1885'te tanıttı. 300-400 yıllık geri kalmışlığın faturasını Cumhuriyet'e çıkarıyor mankurt çapsızlar. Avrupa ,Rönesansla ve sanayi devrimi ile uğraşırken Osmanlı meleklerin bacaklarına bakılıyor iddiası ile rasathaneyi top atışı ile yıktı. 

    Kaynak:

    1) Bilimin Işığında Osmanlıdan Cumhuriyete Tıp ve Sağlık Kurumları, Prof.Dr. Esin Kahya Prof.Dr.Ayşegül D.Erdemir, TDV. 2000

    2) İslam’da Bilim Ve Teknoloji Tarihi, Prof. Dr. Mehmet Bayraktar, TDV 2009

    3)Takiyüddin’in Pera’daki Gözlemevi, Çev. Cem Pulathaneli, 

    4)Osmanlı Astronomisine Genel Bir Bakış, Dr. Yavuz Unat,


22.08.2023
Ali Baykala
Okunma:  (  329  )